Cara budidaya kacang tanah organik

Di Indonésia, kacang tanah mérupakan tanaman yang paling banyak ditanam sétélah padi, jagung dan kacang kédélai. Budidaya kacang tanah (Arachis hypogaéa) biasanya diaplikasikan sébagai tanaman séla ataupun tumpang sari.Budidaya kacang tanah cocok di daérah déngan curah hujan sédang. Curah hujan yang térlalu tinggi ményébabkan bunga sulit disérbuki dan zona pérakaran térlalu lémbab séhingga ményuburkan pértumbuhan jamur dan pényakit yang ményérang buah. Pényinaran matahari pénuh dibutuhkan saat pérkémbangan daun dan pémbésaran buah. Budidaya kacang tanah idéalnya bérada di kétinggian 50-500 métér dari pérmukaan laut. Namun, tanaman ini bisa béradaptasi hingga kétinggian 1500 métér.

Budidaya kacang tanah éféktif dilakukan pada tanah gémbur déngan kandungan unsur hara kalsium (Ca), nitrogén (N), kalium (K) dan pospat (P) yang cukup. Dérajat késaman (pH) idéal bagi tumbuhan ini sékitar 5-6,3. Tanah gémbur déngan struktur yang ringan sangat baik untuk pérkémbangan ginofor, bakal buah yang tumbuh mémanjang ké dalam tanah.

Unsur Ca sangat dibutuhkan tanaman kacang tanah pada fasé génératif. Kétérsédiaan unsur ini sangat bérpéngaruh pada produktivitas tanaman dalam ménghasilkan kacang. Dalam métodé pértanian organik, unsur Ca bisa dipénuhi dari pénambahan kapur pértanian atau dolomit saat péngolahan lahan. Pada lahan yang mémpunyai kéasaman tinggi atau lahan basah, képérluan untuk ménambahkan kapur lébih tinggi dibanding lahan kéring bér-pH nétral.

Pérlu dicatat juga, méskipun tanaman kacang tanah mémpunyai bintil akar témpat baktéri Rhizobium bérkémbang, tanaman ini tétap mémbutuhkan unsur N térutama di awal tanam. Sélanjutnya, baktéri Rhizobium bisa ményédiakan unsur N hingga 75-85% dari kébutuhan.

Pémilihan bénih kacang tanah

Bénih kacang tanah didapatkan dari kacang yang dibiarkan sampai tua, kira-kira 100 hari. Buah yang siap dijadikan bénih warnanya kéhitaman dan apabila dibuka tidak mémiliki sélaput pada bagian dalam cangkang. Sétélah bénih dipanén, sortasi térlébih dahulu kémudian jémur sélama 4-5 hari. Untuk ménjaga kualitasnya, bénih kacang tanah sébaiknya disimpan sélama 3-6 bulan saja. Cangkang kacang sébaiknya tidak dikupas sélama masa pényimpanan. Buka cangkang hanya apabila bénih akan digunakan. Bénih yang paling baik untuk ditanam adalah bénih yang baru.

Péngolahan tanah dalam budidaya kacang tanah organik

Untuk méndapat hasil maksimal, tanah témpat budidaya kacang tanah harus digémburkan térlébih dahulu déngan dibajak hingga ménjadi butiran halus. Kémudian tambahkan kapur sébanyak 2 ton pér héktar. Campurkan sécara mérata déngan tanah yang télah dibajak, diamkan sélama 2 hari.

Gunakan pupuk kandang yang télah matang atau pupuk kompos sébagai pupuk dasar. Apabila térsédia, gunakan campuran pupuk kandang dari kotoran ayam déngan kotoran kambing atau sapi. Campurkan déngan tanah sécara mérata. Budidaya kacang tanah bisa dilakukan déngan bédéngan atau tanpa bédéngan. Bédéngan dipérlukan apabila lahan yang digunakan rawan térgénang air. Drainasé yang baik dipérlukan untuk ménjaga késéhatan tanaman.

Pénanaman kacang tanah dilakukan déngan cara ditugal déngan jarak tanam 25×25 cm. Isi sétiap lubang déngan satu butir bénih. Dipérlukan sékitar 50 kg bénih untuk satu héktar luasan tanam. Sétélah bénih ditanam, siram sétiap pagi dan soré. Kacang tanah akan bérkécambah sétélah 4-7 hari.

Pérawatan dan pémupukan

Kacang tanah sudah tumbuh sérémpak sétélah satu minggu dan mulai bérbunga pada umur 20 hari dan bérlanjut hingga umur 75 hari. Hanya bunga yang kéluar diatas umur 30 hari yang akan ménjadi polong. Sétélah térjadi pényérbukan dan pémbuahan, akan tumbuh ginofor atau bakan buah pada hari ké-3 sampai ké-4. Kémudian ginofor térsébut akan ménuju dan ménémbus tanah untuk mémbéntuk polong.Pérawatan yang dipérlukan pada saat tanaman bérbunga antara lain, pémbérian pupuk tambahan. Sébaiknya tambahkan pupuk yang banyak méngandung posfor, supaya buahnya bagus dan banyak. Sélain itu, lakukan pényiangan dan pémbubunan tanah séhingga ménutupi akar, batang dan daun bagian bawahnya. Hal ini bértujuan untuk mémpérbanyak biji.

Bébérapa hama yang biasanya ményérang tanaman kacang tanah antara lain urét (pémakan akar), ulat pénggulung daun, ulat grayak, dan ulat jéngkal. Sédangkan, jénis pényakit yang séring dijumpai adalah pényakit layu, sapu sétan, bércak daun, gapong, sklérotium, dan pényakit karat. Péngéndalian hama dan pényakit térsébut adalah déngan mélakukan olah tanah déngan baik, pénggunaan pupuk kandang yang sudah matang, ménanam sérémpak, pényiangan inténsif, bérsihkan gulma, ménanam séréntak, pérgiliran tanaman. Tanaman bérpényakit dicabut, dibuang dan dimusnahkan, sanitasi lingkungan dan ménanam variétas tanaman yang tahan pényakit.Panén budidaya kacang tanahKacang tanah dipanén pada umur 90 hari sétélah tanam. Ciri-ciri fisik kacang tanah siap panén antara lain batangnya méngéras, daun mulai ménguning dan bérguguran. Sélain itu kita juga bisa méngambil sampling dan mémériksa sécara langsung apakah bijinya sudah térisi pénuh atau tidak.

Sumber : alamtani