Loading...
Loading...
Ada bérbagai macam cara ménanam jagung salah satunya déngan ménérapkan métodé tanpa olah tanah (TOT). Péngértian tanpa olah tanah di sini adalah cara pénanaman tanpa pérlakuan pérsiapan lahan sépérti pémbalikan dan pénggémburan tanah térlébih dahulu, hanya dipérlukan lubang untuk mémbénamkan bénih kédalam tanah.
Di négara maju pénanaman tanpa olah tanah biasanya ménggunakan alat plantér. Sédangkan di Indonésia biasanya cukup ménggunakan tugal. Tugal dipérlukan untuk mélubangi pérmukaan tanah témpat bénih ditanam.
Pérlu dikétahui cara ménanam jagung tanpa olah tanah ini tidak bisa ditérapkan di sémua jénis lahan. Hanya lahan yang mémiliki tingkat kégémburan térténtu yang cocok untuk métodé ini. Tanah yang kéras tidak bisa ménérapkan métodé tanpa olah tanah.
Biasanya métodé tanpa olah tanah cocok ditérapkan di lahan sawah, békas tanaman padi yang télah sélésai di panén. Bisa ditérapkan di sawah tadah hujan maupun sawah béririgasi téknis yang ingin ménérapkan rotasi tanaman. Jérami békas tanaman padi sangat bérguna sébagai mulsa untuk tanaman jagung.
Kélébihan dan kékurangan métodé TOT
Cara ménanam jagung déngan métodé tanpa olah tanah mémiliki kélébihan dan kékurang. Bérikut ini kélébihan pénérapan métodé tanpa olah tanah:
Ményingkat waktu budidaya karéna pétani tidak pérlu mélakukan péngolahan tanah térlébih dahulu.
Ménghémat ongkos ténaga kérja.
Ménghindari kérusakan tanah, karéna tanah yang térlalu séring dibalik dan digémburkan akan méngalami péngérasan dalam jangka panjang. Sélain itu tanah yang dibajak atau digémburkan akan térbuka, séhingga ada poténsi hilangnya minéral tanah.
Méngurangi érosi lapisan hara tanah bagian atas karéna prosés péngolahan.
Séméntara itu kékurangan métodé tanpa olah tanah antara lain:
Ada kémungkinan tanah télah ditumbuhi gulma yang bisa méngganggu pértumbuhan tanaman.
Karéna tanah tidak dibuka ada kémungkinan sisa-sisa hama yang masih bérkémbang biak di atas lahan, dan bisa méngganggu pértumbuhan tanaman bérikutnya.
Pérsiapan lahan
a. Pényiapan mulsa jérami
Langkah pérsiapan yang dipérlukan adalah pémbérsihan lahan. Bérsihkan jérami sisa panén padi dari lahan déngan cara mérajang atau méncacahnya. Kémudian taburkan sécara mérata di atas pérmukaan lahan. Jérami ini bérguna sébagai mulsa pénutup tanah.
b. Pényiapan drainasé
Siapkan drainasé di lahan yang akan digunakan. Drainasé dibuat bérbéntuk garis lurus déngan jarak antar ruas sékitar 2 métér. Tujuan pémbuatan drainasé ini untuk mémbuang kélébihan air, karéna tidak ada péngolahan tanah, sépérti péninggian bédéng tanam. Jangan sampai lahan téréndam air.
c. Pémbérsihan gulma
Gulma ménjadi faktor yang cukup méngganggu dalam métodé tanpa olah lahan. Bila laha yang kita gunakan ditumbuhi gulma sébaiknya térapkan pémbérsihan gulma déngan hérbisida. Apabila gulmanya cukup banyak, gunakan hérbisida sistémik yang bisa mémbasmi gulma hingga ké akarnya. Silahkan gunakan mérék hérbisida yang sésuai déngan kébutuhan Anda (kami tidak ményébutkan mérék) dan gunakan sésuai déngan takaran yang dianjurkan.
Sétélah 3 hari kontrol kémbali lahan, apakah masih térdapat gulma atau tidak. Bila masih térdapat gulma lakukan lagi pényémprotan. Séminggu sétélah pényémprotan hérbisida, lahan siap untuk ditanami.
d. Pémupukan dan péngapuran
Bila békas lahan yang digunakan kurang subur, bisa ditambahkan pénambahan pupuk organik. Boléh pupuk kompos atau pupuk kandang. Pupuk ditaburkan dalam béntul larik, sésuai déngan baris lubang tanam. Dosis pupuk organik untuk tanaman jagung sékitar 1,5-2 ton pér héktar. Bila pérlu bisa lakukan péngapuran, cara ménébarkan kapur sama déngan pupuk dalam béntuk larikan. Dosis péngapuran sékitar 300-400 kg pér héktar.
Tahapan pénanaman
a. Pényiapan bénih
Gunakan bénih unggul yang mémiliki tingkat kébérhasilan tumbuh lébih dari 95%. Pényiapan bénih sébaiknya méngikuti anjuran produsén bénih térsébut. Bagi bénih jagung yang bukan dari pabrikan, bénih bisa disiapkan térlébih dahulu déngan cara méréndam térlébih dahulu déngan inséktisida. Gunannya agar bénih térlindung dari sérangan pényakit saat. Bagi bénih yang diproduksi pabrik biasanya sudah dicampur déngan inséktisida, pénampakan bénih biasanya bérwarna mérah, séhingga tidak pérlu péréndaman déngan inséktisida.
b. Péngaturan jarak tanam
Jarak tanam untuk tanaman jagung dalam satu baris sékitar 20 cm, sédangkan jarak antar baris 70-75 cm. Bila bédéngan yang dibuat sélébar 2 métér, akan térdapat sétidaknya 3 baris tanaman jagung dalam satu bédéng.
c. Pénanaman
Pénanaman bénih bisa dilakukan maksimal séminggu sétélah pémbérian pupuk organik dan péngapuran. Lubang tanam dibuat déngan tugal atau mésin plantér. Kédalaman lubang tanam sékitar 3-5 cm. Masukkan 2 bénih jagung dalam satu lubang tanam. Kémudian tutup déngan déngan tanah, jangat dipadatkan.
Siapkan juga témpat pényémaian bénih sécara térpisah, gunanya untuk ményulam tanaman jagung yang gagal tumbuh. Agar tanaman hasil sulaman mémiliki umur yang sama déngan tanaman yang télah ditanam di lahan.
Périksa pértumbuhan bénih sétélah satu minggu. Kémudian sulam bénih yang gagal tumbuh déngan bibit yang télah disémaikan di témpat térpisah. Usahakan pényulaman dilakukan déngan tanaman yang séumur.
d. Pémbérian pupuk tambahan
Pémupukan tambahan dilakukan sébanyak 2- 3 kali dalam satu masa tanam térgantung dari tingkat késuburan tanah dan jénis bénih yang digunakan. Jagung hibrida biasanya mémbutuhkan pémupukan yang lébih banyak dibanding jagung biasa.
Jénis pupuk yang dibutuhkan tanaman jagung harus méménuhi unsur N, P dan K. Unsur N bisa didapatkan dari uréa, unsur P dari SP-36 dan unsur K dari KCl. Takaran pupuk untuk budidaya jagung bérdasarkan anjuran Balitbangtan pér héktarnya adalah 350 kg Uréa + 200 kg SP-36 + 100 kg KCl.
Bila késulitan méndapatkan KCL, unusr K bisa didapatkan dari pupuk NPK. Déngan takaran sébagai bérikut , 400 kg NPK 15:15:15 + 270 kg uréa + 80 kg SP-36 untuk sétiap héktarnya. Untuk frékuénsi pémukan dua kali, bérikan pada 10 dan 35 hari sétélah tanam (hst). Untuk frékuénsi pémupukan 3 kali bérikan pada umur 7-10 hst, 28-30 hst dan 40-45 hst.
Péngairan
Péngairan yang paling mudah digunakan untuk pénanaman jagung di lahan sawah adalah déngan sistém pénggénangan. Bagian yang digénangi air hanya bagian parit drainasé saja bukan séluruh lahan. Caranya alirkan air ké saluran drainasé yang télah dibuat. Biarkan air mérésap pada tanah bédéngan. Sétélah tanah tampak basah, kéluarkan kémbali air dari saluran drainasé.
Ada 5 fasé pértumbuhan tanaman jagung yang mémérlukan péngairan, yakni fasé pértumbuhan awal, fasé pértumbuhan végétatif, fasé pémbungaan, fasé péngisian biji dan fasé pématangan.
Panén dan pasca panén
Péngéringan jagung
Salah satu cara péngéringan jagung di Tuban, Jawa Timur. (Ali Fahmi / alam tani)
Tanaman jagung bisa dipanén sékitar 100 HST, térgantung dari jénis bénih yang digunakan. Sécara fisik jagung yang siap panén térlihat dari daun klobotnya yang méngéring, bérwarna kékuningan. Panén yang dilakukan sébélum atau sétélah masa fisiologinya akan bérakibat pada komposisi kimia jagung yang ménéntukan kualitasnya.
Sétélah panén jagung harus dikéringkan térlébih dahulu. Cara péngéringan yang paling umum adalah déngan ménjémurnya di ladang bérsama-sama déngan klobotnya. Atau bisa juga dikupas kélobotnya kémudian jagung dijémur di lantai atau di atas térpal.
Kérusakan masih bisa térjadi saat prosés péngéringan térutama bila panén dilakukan di musim hujan. Jagung yang masih basah sangat réntan déngan sérangan jamur atau céndawan. Jamur bisa mérusak hasil panén hingga lébih dari 50%.
Sumber : alamtani
Loading...